Daar ben ik weer!De co-assistenten hebben een dongel bemachtigd in Mwanza waar ik nu gebruikvan kan maken in Sumve zelf! Dit weekend schaffenwe er zelf eentje aan. Dan kunnen we in ons eigen huuske internetten. Wat een luxe!

De eerste twee weken werken op de vrouwenafeling zit erop. Het was zwaar, maar reuze interessant. Volgende week beginnen we op de kinderafdeling. Leuk leuk!

Hieronder de eerste week samengevat. Hopelijk kan ik volgende week watvaker mijn mail checken enfoto's uploaden.

En wat een geweldige reacties op mijn vorige verhaal.Maar houd u vast, er komt nog veel meer!:

* 7 maart 2011
Eeste dag aan het werk in Sumve Hospital. We mochten kiezen waar we zouden gaan werken. Sebastian ontving ons in zijn office. Ik was wel heel benieuwd naar de female ward en zijn meteen daar begonnen voor de 1e week. Het was geen probleem om met zn 2en daar te komen kijken/helpen. Om half 8 verzamellen alle zuster is het zusterslokaal. Daar moet iedereen zijn/haar naam noteren als teken van aanwezigheid. Patron Sebastian verteld de bijzonderheden van de dag en zegt een gebed, waarop iedereen hem aanvult in het gebed. We mochten mee met sister Sosola. Aardige vrouw, ze liet ons de afdeling zien en vertelde hoe de
dagdeling is. Eerst draagt de nachtdienst mondeling bijzonderheden over aan de dagdienst. Daarna gingen we met de nachtdienst alle patienten nog eens persoonlijk langs. Van 8 tot 10 zijn we bezig geweest met spullen klaar zetten, medicijnen aanreiken, 3 keer heen en weer lopen naar de sterilisatieruimte, waarvan 2x onnodig (efficient werken kennen ze niet) en naar het washok voor dekens. Patienten wassen, of ontbijt delen wordt hier niet gedaan door de verpleging. familie van de patient zorgt voor diegene. Zij wassen de zieke, kopen en koken zelf het eten en geven de medicatie. De verpleging tekent de medicatie alleen af. De familie moet zorgen dat de patient de medicatie inneemt. Verpleging blijft niet kijken of de medicatie daadwerkelijk is ingenomen. En dan wordt er ook nog niet eens consequent medicatie afgetekent. Soms zijn er zo 4 dagen niet afgetekend. En niemand die daar moeilijk over doet of het uberhaupt ziet! De medicatielijsten zijn erg onoverzichtelijk ingedeeld. Wanneer de arts nieuwe medicatie voorschrijft vervalt de oude lijst en is de nieuwe lijst van toepassing. Best onlogisch als je bedekt dat de arts geen STOP teken achter de oude medicatie zet en alles onder elkaar beschreven staat. Om 10uur kwam de arts de ronde doen. Wij keken mee. De arts is een bijzondere man met seksitische trekjes. De beste man is 62 jaar, ongehuwd en vind mij reuze interessant. Hij wil met me trouwen en probeert mij verliefd om hem te laten worden (zegt hij). Na keer op keer vriendelijk te worden afgewezen probeert hij het toch nog weer. Met een big smile op zijn gezicht zegt hij dan: Iek hoeu voan juou. Heeft Karin hem geleerd. Haha bedankt! Bij de tweede patient tijdens de ronde mochten Karin en ik de diagnose stellen. Wat nu dan weer dachten we.. Het was een 16 jarig meisje van de secundairy school die Engels kon praten dus wij konden de anamnese in het Engels doen. Pats Boem wordt je in het diepe gegooit. Als verpleegkundige is dat niet onze taak maar ik vond het wel leuk. De uiteindelijke vermoedelijke diagnose was obstipatie. Dit bleek juist te zijn en er werd een klysma georganiseerd. Zo makkelijk is het, of wordt er in ieder geval gedaan. Niks geen observatie van de voortgang, hupsakee een klysma of antibioticakuurtje zal misschien wel helpen. Het was ons meerdere keren onduidelijk waarom de arts bepaalde behandelingen voorschreef. De patient heeft koorts en heeft buikpijn, misschien is het malaria, nee de test was negatief, oke dan maar meteen een lumbaalpunctie want misschien is het wel meningitis. De patient hoest al enkele dagen, luisteren naar de longen, de linkerkant klinkt vol. Waarschijnlijk vocht. Oke regel een OK en zorg dat er een pleurapunctie wordt gedaan. Ik vind het nogal rigoreus. Patient had nog geen antibiotica of iets gehad. Verder lagen er zo'n 15 andere patienten verdeeld over room a t/m f. De meest schikbarende patient was gisterenavond binnengebracht in room f. Namen van patienten gebruiken ze niet. Het is patient F1 (room F, bed 1), alsof het voorwerpen zijn. Patient op room F was die avond ervoor binnen gebracht met een ernstige hoofdwond en wonden aan handen en armen. Op haar hoofd had ze een enorme bult en wel 10 hechtingen. Haar hand was ingepakt in verband, bleek dat ze een diepe wond aan haar duim had van 4 cm. Na doorvragen hoe het gekomen is, werd me verteld dat deze mevrouw door haar echtgenoot is mishandeld met een mes omdat ze water aan een andere man gaf. Schokkend! De echtgenoot nam aan dat ze vreemdging met hem. De andere man is diezelfde avond opgenomen op de male ward met ernstige verwondingen. Verder lagen er vrouwen met Malaria, HIV, AIDS, verdenking op TB, vrouwen na een blinde
darm operatie, schimmelinfectie over het hele lichaam (Isolation room). Familieleden en zelfs patienten zitten op de grond naast het bed. Stoelen hebben ze hier niet op de afdeling. Er staan 3 stoelen bij het zusterskantoor. Ze praten hier niet patient vriendelijk, ze praten in de gebiedende wijs met een frons op hun voorhoofd. Wanneer de arts een patient wil onderzoeken en er is familie in dezelfde ruimte dan zegt de arts: 'Ga weg' in plaats van: 'Graag wil ik deze patient onderzoeken, maar we hebben geen gordijnen rond het bed om privacy te creeren, dus zou u deze ruimte willen verlaten?' Vandaag ook de co-assistenten ontmoet, Danique en Willem-Jan. Erg aardig zo de eerste indruk. Danique werkt haar eerste week ook op Female ward. Ze werd enorm voor de leeuwen gegooid haar eerste dag. Ze moest onder toezicht van de arts, al meteen de visite zelfstandig lopen en medicatie, onderzoeken ed voorschrijven voor de patienten met ziektebeelden die zelden voorkomen in Nederland. Ze sloeg zich er goed doorheen. - Patienten liggen op vieze oude matrassen, vaak zonder matrashoes of kussen. Vrouwen gebruiken hun Kanga (doek met prints) als deken, kussen en/of molton.
- Patienten stinken een uur in de wind. Naar zweet en andere niet nader te onmschrijven geuren.
- Zuster Bahati heeft ons tijdens de visite geholpen. Erg aardige vrouw die alleen maar goeds verteld over Meedy en Dirk. Erg enthousiast verteld ze over de veranderingen die ze hebben gemaakt in het ziekenhuis. We moesten haar de hartelijke groeten doen. Zuster Bahati werkt het hardst van alle zuster die we vandaag hebben gezien. Veel zitten er op de stoel voor zich uit te staren terwijl de infuusflessen leeg, wonden niet verzorgd zijn of feaces voor kweek moet worden weg gebracht. Ze zitten erbij en kijken ernaar. Mensen liggen doodziek op bed, familie werkt zich helemaal te barsten om iets eten voor hun dierbare familielid bij elkaar te sprokkelen, moeten daarnaast ook nog alle lichamelijk verzorging uitvoeren en verantwoordelijkheid nemen voor medicatie inname. En ondertussen zitten de zusters rustig te kijken hoe een 85-jarige patient het uitschreeuwt van de pijn aan haar decubituswond op de billen terwijl haar dochter met alle macht haar probeert te draaien op een keihard, smerig matras, zonder glijzeil of enig ander hulpmiddel.

* 8 maart 2011
Tweede dag op female ward. Meegelopen met Siter Jane (Jeenie). Jonge vrouw van 26 die het hardste werkt van alle zusters. En dat zegt niets. Het enige wat we vandaag in 7 uur hebben gedaan is medicatie ronddelen, patient naar rontgen gebracht. catheter ingebracht en de overdracht aan de late dienst gedaan. Zuster Sosola zat rond een uur of 10 in de ochtend achter de pc te paciencen. En de rest van het personeel was verdwenen. Wij waren nog niet klaar met medicatie uitdelen en er moest nog een hele hoop gedaan worden maar wij waren de enige die rond liepen. Het is ons na twee dagen nog onduidelijk hoe het werk wordt verdeeld. Volgens mij wordt er niets verdeeld. Wij zijn meer dan 2 uur bezig geweest met medicatie aanreiken en de medicatielijst ontcijferen in de tussentijd gebeurt er niets. Patienten zitten op de grond naast het bed of buiten. Wanneer de patient incontinent is van urine of feaces wordt er een Kanka omgedaan. Wanneer deze vies is wordt de kanga uitgewassen en opnieuw omgedaan. Een pens met werk wat de familieleden allemaal doen.Orders die de artsen gisteren hebben uitgeschreven zijn nog steeds niet gedaan omdat ze het vergeten zijn of gewoon geen zin hadden om te doen. Een patient zou voor een vaginaal onderzoek naar de operating thearter worden gebracht, gisteren al, is niet gebeurt. Karin kon zich nog herinneren dat deze patient een onderzoek zou krijgen en was benieuwd naar de uitslag. Deze was er dus niet omdat ze niet hadden gelezen dat er een onderzoek plaats zou vinden. Niemand is er dan ook verbaasd over of voelt zich aangesproken. Het is niet gebeurt oke, punt. Er wrodt geen actie ondernomen oi, niets. Op de balie liggen overal boeken en mappen met informatie. In een van die mappen staan de orders van de arts beschreven tussen al het andere wat er die dag voorgevallen is. Erg onoverzichtelijk dus. Maar daar houden ze van hier. Medicatielijsten zijn zo onoverzichtelijk dat medicatie gemakkelijk dubbel kan worden gegeven of helemaal niet.
Jane zet uit eigen initiatief stop tekens achter medicatie of verandert zo de dosis zonder overleg met arts. Hier kan dat allemaal. Ik had wel het idee dat ze er verstand van had, maar om zomaar allerlei medicatie te stoppen of te veranderen vind ik best gevaarlijk. Bij een patient was al 3 dagen geen antibiotica gegeven. 'Oh it happends all the time' kregen we als antwoord. Op de vraag of ze er ooit iets van zegt tegen collega's zegt ze nee. Dat heeft geen effect
want ze zullen nooit zeggen dat het hun fout was. Mijn mond viel open. Patienten krijgen zo drie dagen niet de medicatie die ze nodig hebben en niemand die er iets aan doet, of uberhaupt probeert te doen. Ook al zouden we heel graag verandering zien, ik heb ik de gaten dat de mentaliteit van de mensen in tegen werkt. Het is onbegonnen werk om dat binnen een paar weken te veranderen. Het enige wat wij op dit moment kunnen doen is elke ochtend de medicatie ronde zelf doen zodat we er zeker van zijn dat de patienten in eider geval 5 dagen achter elkaar de juiste medicatie binnen krijgen. En daarbij hopen dat we met onze consequente houding andere inspireren om hetzelfde te doen. Ik hoop het. .
Om een rontgenfoto te maken werd ze naar een ander gebouw gereden waar het bijna middeleeuwse apparaat staat. De familie moest mee om de vrouw van het bed op een ander bed on het apparaat te tillen, verpleging doet niets! De vrouw heeft een grote decubitus wond op haar linker heup/stuit. toen ze van haar bed op het andere bed getilt werd kon ik het gestuntel niet aanzien. Die vrouw leed enorme pijn aan haar lichaam en zonder enig hulpmiddel word ze van het ene keiharde en vieze bed naar het ander 'gegooid'.
Hierkrijgt elke patient 1 catheter en 1 catherzak voor de hele periode dat ze er opgenomen liggen. Mede doordat er weinig tot geen voorraad is, de atributen erg kostbaar zijn en de patienten hier zelf stuk voor stukvoor moeten betalen.
Verder gezien: - Wond aan de navel zo 10cm lengte. Moest worden gespoeld. Had niemand zin in. Na aandringen van ons toch gebeurt. Jane werd wat kortaf en had
weinig zin om ons nog meer te doen.
- vrouw werd binnen gebracht door een barmhartige samaritaan. Leek een meisje van 16, bleek 35 te zijn. Ze had Hiv/aids in stadium 3 en ernstige malaria. Ze
heeft geen familie en is onderweg gevonden door mensen die haar naar het ziekenhuis hebben gebracht. Ik vraag me af hoe ze nu aan eten, schone lakens,
kleren en geld kont voor de opname.
- De vrouw die door haar man met een mes werd mishandeld kreeg tijdens bezoekuur visite van.. haar man! Wat een vreemde situatie. Ik voelde me helemaal niet
gemakkelijk. Zij keken er niet van op.
- Keloiid aan borstbeen van vrouw. Litteken van 20 cm. Mooie schone wond, netjes gehecht. Er is een gazen tekort in het hele ziekenhuis omdat er te weinig
elektriciteit in de gazenfabriek is. Deze vrouw heeft een schone droge wond die wij aan de lucht zouden drogen. Zij kreeg er dubbel gaas op en dure leukpor.
- Meisje kreeg IV antibiotica. Haar infuus aan de hand zat verstopt, na enkele keren proberen lukte het niet om er de medicatie doorheen te krijgen. Dan maar
gewoon even snel in de vene prikken. 3-4 keer probeerde jane een geschikte ader te vinden in dezelfde arm. Het meisje kromp ineen van de pijn, maar de naald bleef
draaien en prikken in haar arm. Uiteindelijk is het niet gelukt. Ik weet niet eens of de arts hiervan op de hoogte is geteld. De rest van de dag is er niet
meer naar haar omgekeken.
- Patienten zorgen zelf voor hun potje met ontlasting voor analyse. Ze moeten zelf de ontlasting dmv van een miniscuul spateltje in een nog minisculer potje ziet
te krijgen. En moeten deze ook nog zelf afgeven aan de balie waar de zusters zitten te kletsen en te patiencen.
- Einde van de dienst. Bijzonderheden worden genoteerd. Om te kijken hoe ik zou reageren vroegen ze mij de overdracht te schrijven in het engels. Ik verstond
in eerste instantie niet wat ze zei. Later zei ze: Oh well she can't write. Op een heel sarcastische manier. Daar had ik geen zin in. De laatste paar uur
Was siter Jane op de teentjes getrapt omdat wij vonden dat de wond aan de navel ook van binnen moest worden gespoeld, maar hier had ze geen zin in, evenals
het verwisselen van de catheter, inbrengen van de sonde en medicatie die zij was vergeten waar wij haar aan moeste herinneren. Ze had het helemaal met ons
gevraag en bemoeizucht gehad. En ik dacht, ik laat me nu niet kennen ook. Jane gooide het grote overdrachtsboek voor me neer en ging met haar armen over elkaar
naast me zitten. Ondertussen had ze hierover veel lol met de andere zusters in het Kiswahili (er stonden nog 5 andere zusters bij). Ik begon met schrijven en het
werd steeds stiller om mee heen. Verbwaasd en en tikje verwonderd keken ze me aan. Ik vroeg of ze nog aanvullingen hadden en een enkele antwoorde braaf. Dat
hadden ze niet verwacht. Haha en ik lachte in mezelf.

* 9 maart 2011
Derde dag op female ward. Het begint te wennen, dit ritme, half 7 opstaan ontbijten en op naar het ziekenhuis. Daar je naam noteren voor aan aanwezigheid met
daaropvolgend een gebed. Vandaag meegelopen met Sjem, een jongeman van rond de 20. Wij hebben zelfstandig de medicatie uitgezet en rondgedeeld en hij contro-
leerde of het correct was. Ze zijn hier zo laks dat wij ze erop moeten wijzen dat handelingen niet (goed) zijn uitgevoerd. De ene zegt dat het niet hoeft
en de ander weer van wel. Het staat vaak ook heel onduidelijk genoteerd. De co-assistent, Danique, en wij willen hier verandering in brengen. Vanaf vandaag
schrijft ze op wat er moet gebeuren en plakt het papier op de voorkant van het dossier. Er bestaat geen verpleegkundig rapportageblad en we kunnen nergens
onze vitale functie gegevens kwijt. Als er opdracht is gegeven om 2x daags de RR te meten wordt het niet gedaan omdat het nergens terug te vinden is.
Vanmorgen was het dossier van een patient van room D kwijt. Zij heeft de hele dag (onbewust) geen medicatie gekregen. Als er geen dossier is, is er ook geen
patient. Op dit moment liggen er 20 patienten verdeeld over 7 ruimtes. Eén verpleegkundige is aan het werk (+ karin en ik) en nog zitten de verpleegkundigen
op hun billen een cumputterspel te spelen, vandaag was het spel met de pinguin heel populair.
- Twee nieuwe opnamen, opname op E2, severe Malaria, hiv/aids. Infuus heeft Karin geprikt. Na de tweede keer prikken was het raak. Volgende keer mocht ik
het proberen. Ben benieuwd.
- Glucoseapparaat was kapot. Hele ziekenhuis afgezocht naar een goed werkend exemplaar. Bij childrens ward er een gevonden. Ze vroegen wanneer wij daar eens
kwamen werken. Voorlopig wil ik nog wel even op deze afdeling blijven. Ik krijg nu net een beetje de slag te pakken en dingen worden me nu meer en meer
duidelijk.
- Vrouw die door man is mishandeld is vannacht stiekum naar de mannenafdeling geslopen om daar een rendez vous te houden met haar (waarschijnlijke) minaar.
Ze kreeg goed om de oren door twee verpleegkundigen vanmorgen. Het wijsende vingertje werd getrokken en harde woorden vlogen in het rond. De patient leek zich
er niets van aan te trekken. Ik zou in de boks schijten als ze zo tegen mij praten!
Ook heeft ze thuis een baby'tje die nog gevoed word door haar borstvoeding. Echter is haar echtgenoot op wraak uit en houdt voor
straf het kindje thuis. Reactie hierop is dat de borsten van de patient gaan zwellen omdat er niet gezoogd wordt. Ze wordt nu gepusht om zelf te kolven, dit
doet haar veel pijn en ik twijfel of ze dit zal doen. Nu we vanmiddag alleen op de afdeling waren en ik alleen bij de patienten bezig was. merkte ik dat ik ze niet duidelijk kon maken dat ze niet bang hoeven te
zijn of dat het onderzoek geen pijn zou doen iod. De kleine simpele dingen waardoor een patient gerustgesteld word kan ik niet duidelijk maken. Ik praat dan
maar wat in het Engels, Nederlands en Swahili door elkaar om toch maar hopelijk geruststellend over de komen. De vrouw die gisteren is binnengebracht was bij
kennis maar nog erg zwak (diagnose malaria en AIDS.) Er werd vandag 3 x opnieuw een infuus ingebracht. Ze was erg bang en wilde slaan en bijten. Ze was met
haar linker arm vastgebonden en haar hand en onderarm begonnen oedeem te vertonen. Iedereen laat haar zo liggen en proberen haar niet te kalmeren op een
andere manier. Toen ik de temperatuur bij haar wilde opnemen (onder oksel) werd ze angstig en werd wild. Ik kon haar niet rustig krijgen. Op dat moment wilde
ik dat ik gewoon tegen haar kon zeggen dat het geen pijn zou doen. Ik zei telkens: 'Hapana muauvie' wat betekend: Nee pijn. Maar veel effect had dat niet.
Maar ik durfde het ook niet aan om verder te gaan, als ze me zou bijten of anders zou verwonden ben ik de pineut.
- We zijn uitgenodigd om bij de co's morgen te komen eten. Mama Helana kookt vis. Na een week vegetarisch eten kijk ik er naar uit. Vandaag rijst met kool
en een spinazie prutje gegeten. Na een vermoeiende dag erg lekker.

* 10 maart
Samen met Karin de medictieronde gedaan. We kregen de complimenten van de arts. Op elke infuus hangt nu een briefje met wat er gegeven wordt of is gegeven, de
hoeveelste dosis dit is en hoevel en nu nog moeten volgen. Omdat de medicatielijsten (drugs sheets) niet consequent worden afgetekend kan er nooit met 100%
zekerheid worden gezegd of de juiste medicatie is gegeven. We zullen alle zuster niet zo ver krijgen de lijst af te tekenen, maar met zo'n kleine aanpassing
als een briefje in het zicht hangen schept een hoop duidelijkheid.

* 11 maart 2011
Laatste dag voor het weekend. Twee nieuwe opnames. Patienten worden naar binnen gebracht en blijven midden in het gangpad staan terwijl de verpleging blijft
zitten waar ze zitten. Er wordt geen bed opgemaakt, dossier doorgenomen of overdracht gedaan, niets. Na een tijdje, half uurtje ofzo, komt er eens iemand in
actie en geeft de opdracht om de patient ergens neer te leggen. Met de grootste onverschilligheid wordt de doodzieke patient van de brancard op het vieze
matras gerold en blijft zo liggen. Als het familie bij is, zorgen zij ervoor dat de patient wat comfortabeler komt te liggen en anders heeft de patient pech.
Er is 1 patient op de afdeling die verstoten is door de familie. Het vrouwtje is ernstig ondervoed, heeft Severe Malaria, AIDS en is nauwelijks bij
buwustzijn. Zonder familie krijgt ze geen eten, schone kleren of een schoon gewassen lichaam. Karin en ik trekken ons dat enorm aan en hebben haar geprobeerd
te wassen. Er is een gazen tekort in het hele ziekenhuis en heel Tanzania. Operaties kunnen daardoor voorlopig niet worden uitgevoerd. Toen we de vrouw
wilden gaan wassen, was het eerst een hele zoektoch naar zeep, schoon water en washandjes. De eerste twee hebben we gevonden, maar washandjes kennen ze hier
niet. Sister Jane kwam met een oplossing. Ze kwam aan met een rol... GAAS! We mochten deze vrouw dus wassen met stukken gaas, terwijl operaties niet worden
uitgevoerd door gaas-tekort! Ongelofelijk. Ook ongelofelijk is wat er voor viezigheid van die huid afkwam. Hele plakaten smeer en huidschilfers. Ik zal verder
niet in detail treden wat we nog meer zijn tegengekomen.
Om 16.00uur zijn we met een busje richting Mwanza gereden. Karin, Danique, Willem en ik. We konden makkelijk mee werd er gezegd. Dat betekend hier heel wat
anders zijn we nu achter. We mochten in de kattenbak tussen de dode dieren, olievaten en met stinkende afrikanen op schoot. Het was een lange rit. Eenmaal
aangekomen in Mwanza hebben we ingecheckt in het Lake Hotel. Voor 20.000 per kamer (2pers) konden we blijven slapen en ontbijten. Dat is 5 euro pp. Lekker
goedkoop dus. Alleen jammer dat we een kamer hadden met een lekkende wasbak, kapotte toiletbak en glassplinters in het bed. Met als gevolg dat we telkens uit-
gleden in de badkamer, het een hels kabaal was wanneer we de wc hadden gebruikt en ik sneetjes in mn billen heb van de glasstukjes! Maar verder wel heerlijk
kunnen slapen.

Verder gaat alles prima hier.Ben benieuwd hoe het in Holland gaat. Tot snel!

Foto's volgen! Ze zijn geweldig!